หากคุณถามจักษุแพทย์ว่าไปว่ายน้ำพร้อมกับคอนแทคเลนส์ปลอดภัยหรือไม่ คุณอาจได้รับคำตอบว่า “ไม่” น้ำเป็นที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติของจุลินทรีย์และแบคทีเรีย รวมถึงพบได้ในสระว่ายน้ำ ทะเลสาบ ลำธาร มหาสมุทร อ่างน้ำร้อน และแม้แต่น้ำประปา จุลินทรีย์เหล่านี้อยู่รอบตัวเราตลอดเวลา และโดยปกติระบบป้องกันของร่างกายจะช่วยให้เราสัมผัสกับพวกมันได้โดยไม่เกิดอันตรายใดๆ มากนัก อย่างไรก็ตาม การที่ใส่คอนแทคเลนส์เข้าไปในตาของเราทำให้เกิดการฝ่าฝืนความสามารถตามปกติของร่างกายในการป้องกันตัวเอง
ทำไมน้ำถึงไม่ดีต่อคอนแทคเลนส์ที่ใส่อยู่?
คอนแทคเลนส์เป็นเหมือนฟองน้ำขนาดเล็กที่ดูดซับทุกสิ่งที่สัมผัส เมื่อคอนแทคเลนส์สัมผัสกับน้ำ น้ำจะถูกดูดซึมเข้าสู่เลนส์และติดกับดวงตา ทำให้จุลินทรีย์ในน้ำสามารถโจมตีพื้นผิวของดวงตาได้ ระบบป้องกันปกติของดวงตาคือการกะพริบตา จุลินทรีย์เหล่านี้ก็จะถูกชะล้างออกไปกับน้ำตา แต่ด้วยคอนแทคเลนส์ที่ใส่แนบติดกับดวงตานั้นทำให้จุลินทรีย์สามารถซ่อนตัวอยู่ใต้คอนแทคเลนส์ การป้องกันจากการกระพริบตาและน้ำตาของเราจึงลดลง
การติดเชื้อ Acanthamoeba Keratitis
พบได้ในทะเลสาบ บ่อน้ำ แม่น้ำ และมหาสมุทร มักจะมีจุลินทรีย์ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติซึ่งสามารถนำไปสู่การติดเชื้อที่ตาได้ สารเคมีที่พบในสระว่ายน้ำและอ่างน้ำร้อนสามารถสร้างอาการระคายเคืองต่อดวงตาได้มากขึ้นเช่นกัน ซึ่งทำให้จุลินทรีย์เหล่านี้ฉวยโอกาสและทำให้ตาเราติดเชื้อได้ แม้แต่น้ำประปาที่ผ่านการบำบัดและกรองแล้วมักมีเชื้อที่เรียกว่า Acanthamoeba ซึ่งอาจทำให้เกิดการติดเชื้อที่ดวงตาทำให้เกิดอากาศระคายเคืองและเป็นอันตรายต่อตาได้การติดเชื้อประเภทนี้เรียกว่า acanthamoeba keratitis เป็นการยากที่จะรักษาและอาจนำไปสู่การเกิดแผลเป็นอย่างรวดเร็วของกระจกตาทำให้สูญเสียการมองเห็น นี่คือเหตุผลที่คุณไม่ควรล้างคอนแทคเลนส์ในน้ำประปาหรืออาบน้ำด้วยคอนแทคเลนส์
เรื่องอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับน้ำที่ควรรู้
นอกเหนือจากความเสี่ยงของการติดเชื้อ จากการสัมผัสกับน้ำและสารเคมีน้ำ อาจทำให้เกิดปัญหาอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับคอนแทคเลนส์ได้ น้ำจะทำให้คอนแทคเลนส์บวมทำให้ความสบายตาลดน้อยลง น้ำสามารถชะล้างฟิล์มน้ำตา ซึ่มโดยปกติคุณสมบัติการหล่อลื่นตามธรรมชาติของมันจะออกไปช่วยให้ความชุ่มชื่น เมื่อน้ำเข้ามาสัมผัสล้างฟิล์มหล่อลื่นในคอนแทคนี่จึงทำให้ดวงตาของคุณรู้สึกแห้งนั้นเอง สารเคมีในสระว่ายน้ำและอ่างน้ำร้อน โดยเฉพาะคลอรีน อาจทำให้เนื้อเยื่อตาแดง บวม และอักเสบได้ เกลือจากสระน้ำเกลือและมหาสมุทรยังสามารถระคายเคืองผิวดวงตาได้ นอกจากนี้อาจเกิดความเสี่ยงที่จะทำให้คอนแทคเลนส์หลุดในขณะที่คุณกำลังว่ายน้ำหรืออาบน้ำได้
ถ้ายังต้องการว่ายน้ำกับคอนแทคเลนส์อยู่ล่ะ?
เป็นเรื่องยากที่จะห้ามไม่ให้ใครใส่คอนแทคเลนส์ลงไปว่ายน้ำหรืออาบน้ำได้เลย เชื่อว่าเรื่องจริงที่ใครๆก็ทำกันคือใส่คอนแทคเลนส์ไปว่ายน้ำและอาบน้ำด้วย หากคุณตัดสินใจที่จะว่ายน้ำกับคอนแทคเลนส์ มีข้อควรระวังที่คุณสามารถทำได้ เพื่อลดความเสี่ยงที่จะเกิดโรคแทรกซ้อน หากคุณว่ายน้ำบ่อยและต้องการใส่คอนแทคเลนส์ ตัวเลือกที่ปลอดภัยที่สุดคือใช้อุปกรณ์ที่ใช้แล้วทิ้งทุกวันหลังจากว่ายน้ำ
หากคุณใส่คอนแทคเลนส์แบบใช้แล้วทิ้งหรือรายเดือนแบบ 2 สัปดาห์ ไปว่ายน้ำเป็นครั้งคราวทางที่ดีควรทิ้งเลนส์หลังว่ายน้ำและใส่เลนส์ใหม่ หากไม่สามารถทำได้ต้องแน่ใจว่าได้ทำความสะอาดและฆ่าเชื้อเลนส์ด้วยน้ำยาคอนแทคเลนส์ที่มีคุณภาพก่อนที่จะนำกลับมาใช้ใหม่ คุณกำลังเพิ่มความเสี่ยงของการติดเชื้ออย่างมีนัยสำคัญ การใส่คอนแทคเลนส์ลงไปว่ายน้ำและยังใส่คอนแทคเลนส์คู่เดิมนอนนั้นก็เป็นอันตรายอย่างยิ่ง
แว่นตากันน้ำแบบมีค่าสายตา
มีหลายทางเลือกสำหรับแว่นตาว่ายน้ำแบบมีค่าสายตา ซึ่งเป็นทางเลือกที่ปลอดภัยกว่าการใส่คอนแทคเลนส์ไปว่ายน้ำ แว่นตาว่ายน้ำที่มีค่าสายตา หากคุณว่ายน้ำอยู่ข้างนอกอาคารบ่อยๆ แว่นตานี้ยังช่วยป้องกันรังสียูวีจากแสงแดดได้ดีอีกด้วย ข้อจำกัดของแว่นตาว่ายน้ำแบบนี้คือช่วงค่าสายตาสำหรับคนที่มีค่าสายตาซับซ้อนอาจหาซื้อได้ยาก
ทางเลือกอื่นๆ
สำหรับผู้ที่เป็นนักว่ายน้ำ นักไตรกีฬา ไลฟ์การ์ด นักเล่นกระดานโต้คลื่น หรืออื่นๆ ที่ต้องอยู่ในน้ำตลอดเวลา ควรพิจารณาทางเลือกอื่นนอกเหนือจากคอนแทคเลนส์เพื่อแก้ไขการมองเห็นและลดความเสี่ยงในการติดเชื้อจากน้ำ ตัวเลือกเหล่านี้รวมถึงการผ่าตัดสายตาผิดปกติ เช่น เลสิคหรือ PRK หรือการปรับรูปร่างกระจกตาโดยใช้ออร์โธเคราโทโลจี (Orthokeratology) คือ คอนแทคเลนส์ที่ถูกออกแบบเป็นพิเศษจะช่วยปรับความโค้งของกระจกตาในขณะนอนหลับ ทำให้ความโค้งกระจกตาเหมาะสมและมองเห็นได้ชัดเจนขึ้น วิธีนี้ไม่ต้องผ่าตัดเหมือนการทำเลสิก
สรุป
วิธีที่ดีที่สุดคือควรที่จะถอดคอนแทคเลนส์ออกก่อนว่ายน้ำ เล่นน้ำ หรืออาบน้ำ หากคุณว่ายน้ำพร้อมคอนแทคเลนส์ ให้สวมแว่นตาว่ายน้ำทับเลนส์ หรือถอดคอนแทคเลนส์ทิ้งเมื่อเสร็จจากกิจกรรมดังกล่าว หากคุณมีปัญหาใดๆ หลังว่ายน้ำให้ติดต่อจักษุแพทย์โดยเร็วที่สุด
