หลายคนที่ใส่คอนแทคเลนส์เป็นประจำมักคิดว่า เมื่อค่าสายตาคงที่ก็ไม่จำเป็นต้องตรวจบ่อย ๆ แต่ความจริงแล้วดวงตาเป็นอวัยวะที่เปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา ทั้งจากอายุ ไลฟ์สไตล์ การใช้สายตาหนัก รวมถึงภาวะแทรกซ้อนจากการใส่คอนแทคเลนส์เอง การตรวจสายตาและตรวจสุขภาพตาอย่างสม่ำเสมอจึงเป็นเรื่องสำคัญมากกว่าที่คิด
ใส่คอนแทคเลนส์ควรตรวจสายตาบ่อยแค่ไหน?
คำแนะนำมาตรฐาน:
- ผู้ที่ใส่คอนแทคเลนส์ ควรตรวจสายตาและสุขภาพตา “อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง”
- หากมีอาการผิดปกติ ควรตรวจทันที ไม่ต้องรอครบปี
การตรวจประจำปีไม่ใช่แค่การวัดค่าสายตาใหม่ แต่รวมถึงการประเมินกระจกตา ปริมาณน้ำตา ความโค้งของตา (BC) และความกระชับของเลนส์ ซึ่งมีผลโดยตรงต่อความสบายตาและความปลอดภัยขณะสวมใส่
ทำไมผู้ใส่คอนแทคเลนส์ต้องตรวจสายตาบ่อยกว่าคนทั่วไป?
- เพราะกระจกตาเสี่ยงระคายเคืองและติดเชื้อมากกว่า
คอนแทคเลนส์สัมผัสกับดวงตาตลอดวัน การดูแลไม่ดีพออาจทำให้เกิดการสะสมของโปรตีน เชื้อแบคทีเรีย หรือทำให้ตาอักเสบได้ การตรวจตาจะช่วยประเมินว่าเลนส์ที่ใช้ยังเหมาะสมและปลอดภัยหรือไม่ - ค่าสายตาอาจเปลี่ยนระหว่างปีโดยไม่รู้ตัว
ผู้ที่ใช้คอมพิวเตอร์หรือมือถือเป็นเวลานานมักมีค่าสายตาเปลี่ยนเร็ว โดยเฉพาะสายตาสั้นเพิ่ม และสายตาเอียงที่เพิ่งเกิดใหม่ ซึ่งหากใช้คอนแทคเลนส์เก่าต่อไปจะทำให้ปวดตา มองไม่ชัด และเวียนหัวได้ - เพื่อเช็กความโค้งของดวงตา (BC) ที่อาจเปลี่ยนตามอายุหรือการใช้เลนส์
ผู้ที่ใส่คอนแทคเลนส์นาน ๆ โดยเฉพาะแบบรายเดือน อาจมีการเปลี่ยนแปลงเล็กน้อยของความโค้งกระจกตา การตรวจสม่ำเสมอช่วยให้เลือกคอนแทคเลนส์ที่กระชับพอดี ไม่หลวมหรือคับจนเกินไป - เพื่อตรวจหาภาวะแทรกซ้อนที่อาจไม่แสดงอาการ
เช่น
- รอยถลอกเล็ก ๆ บนกระจกตา
- ความแห้งของดวงตาที่มากขึ้น
- เลือดฝอยบนตาที่ผิดปกติ
ปัญหาเหล่านี้แม้ไม่เจ็บมาก แต่สะสมแล้วทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อหรือแผลกระจกตาได้
ควรตรวจอะไรร่วมในการตรวจสายตาประจำปีของคนใส่คอนแทคเลนส์?
- วัดค่าสายตาใหม่ (สั้น/ยาว/เอียง)
- ตรวจความโค้งกระจกตา (K-reading / BC)
- ตรวจปริมาณน้ำตาและภาวะตาแห้ง
- ตรวจการเคลื่อนไหวและสัมผัสของคอนแทคเลนส์บนดวงตา
- ตรวจพื้นผิวกระจกตาด้วยสีย้อมเฉพาะเพื่อตรวจแผลเล็ก ๆ
- ประเมินเลนส์ที่ใช้อยู่ว่าเหมาะสมหรือควรเปลี่ยนรุ่นใหม่
สัญญาณเตือนว่าควรตรวจตาทันที
- ใส่แล้วรู้สึกเจ็บ ตึง หรือเหมือนมีอะไรทิ่มตา
- ตาแดงบ่อยผิดปกติ
- ภาพเบลอในขณะที่ค่าสายตาเดิมไม่เปลี่ยน
- ตาแห้งมากขึ้น หรือแสบตาบ่อย
- มองเห็นแสงฟุ้งตอนกลางคืน
หากเกิดอาการเหล่านี้ควรหยุดใส่คอนแทคเลนส์และพบผู้เชี่ยวชาญทันที
สรุป
สำหรับผู้ที่ใส่คอนแทคเลนส์ ไม่ว่าจะรายวัน รายเดือน หรือรายปี “การตรวจสายตาและตรวจสุขภาพตาอย่างน้อยปีละครั้ง” เป็นสิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม ช่วยให้คุณใช้คอนแทคเลนส์ได้อย่างปลอดภัย มองชัด สบายตา และลดความเสี่ยงจากภาวะแทรกซ้อนในระยะยาว
หากคุณมีค่าสายตาเปลี่ยนบ่อย ใส่เลนส์ตลอดวัน หรือมีอาการระคายเคือง ควรตรวจถี่ขึ้นทุก 6 เดือน เพื่อให้ดวงตายังแข็งแรงพร้อมใช้งานต่อไปได้อย่างมั่นใจ
